در پژوهشگاه بیوتكنولوژی؛
آلودگی ویروسی ارقام مختلف سیب و زیتون سالم سازی شد
پژوهشگران پژوهشگاه بیوتكنولوژی كشاورزی در امتداد برنامه سالم سازی و تكثیر انبوه ارقام و پایه های درختان باغی مهم كشور موفق به سالم سازی پایه و ارقام مختلف سیب و زیتون شدند.
به گزارش کارا پیام به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، مریم جعفرخانی کرمانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و مجری پروژه های سالم سازی و تولید انبوه ارقام و پایه های سالم سیب و زیتون از اعلام آمادگی این پژوهشگاه برای واگذاری این فناوری به بخش خصوصی در مورد اهمیت سالم سازی ارقام باغی کشور اطلاع داد. عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی اظهار داشت: سطح زیرکشت محصولات باغی در کشور نزدیک به ۳ میلیون هکتار و میزان تولید این محصولات بالغ بر ۱۶ میلیون تن است که کمتر از نصف متوسط عملکرد تولید محصولات باغی در کشورهای پیشرفته است. وی ادامه داد: از عمده علل کاهش عملکرد باغات کشور، آلودگی گسترده پایه ها و ارقام تجاری درختان میوه موجود در ایران به بیماری های باکتریایی و ویروسی است که می توان با ردیابی ویروس ها و سالم سازی گیاهان باغی با روش های کشت بافت، متوسط عملکرد در سطح زیرکشت محصولات باغی را حداقل به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داد. جعفرخانی کرمانی تصریح کرد: با عنایت به اهمیت بالای این موضوع، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در چارچوب تفاهم نامه ای چهارجانبه با موسسه تحقیقات علوم باغبانی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی مبادرت به اجرای برنامه «سالم سازی و تکثیر ارقام و پایه های درختان باغی مهم کشور» کرده است. عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی خاطرنشان کرد: بیشترین میزان تولید محصولات باغی مربوط به محصول سیب با تولید حدود ۳.۴ میلیون تن و سهم حدود ۹ درصدی از کل میزان تولید محصولات باغی است که ۳ استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و تهران در کل حدود ۵۱ درصد از تولید سیب کشور را تأمین می کنند. وی با بیان این که میانگین عملکرد سیب در کشور که حدود ۱۶ تن در هکتار است با عملکرد جهانی و خصوصا کشورهای پیشرو همانند سوئیس (۸۶ تن در هکتار) و اتریش (۷۸ تن در هکتار) فاصله بسیار دارد، تصریح کرد: یکی از عوامل موثر بر کاهش کیفیت و عملکرد باغات سیب در ایران، وجود بیماری های باکتریایی، ویروسی و شبه ویروسی مختلف است. این محقق اضافه کرد: اساسا ویروس ها تمام بافت های گیاهی غیر از بافت مریستمی را مورد حمله قرار می دهند. آلوده شدن گیاهان به ویروس معمولا توسط انتقال ویروس از منبع آلودگی به گیاه و یا انتقال از راه وسایل هرس و باغبانی با سایر وسایل آلوده اتفاق می افتد. جعفرخانی کرمانی با اشاره به اهمیت سالم سازی پایه ها و ارقام تجاری سیب و تکثیر آنها در محیط درون شیشه در فراهم کردن باغات سالم و در نتیجه افزایش سطح زیر کشت و میانگین تولید این محصول در کشور اظهار داشت: در برنامه سالم سازی و تکثیر انبوه ارقام و پایه های سیب، ابتدا طی فرآیند کشت درون شیشه، عوامل بیماری زای باکتریایی و قارچی حذف و در ادامه برای ردیابی ویروس ها از آزمون های الیزا و RT-PCR استفاده شد. وی با اشاره به اینکه در برنامه های درمانی، روش های مختلف که متداول ترین آنها جداسازی و کشت مریستم گیاه آلوده به ویروس می باشد به کارگرفته شد، اضافه کرد: در این روش مریستم هایی به طول ۰.۵ تا ۱ میلیمتر در شرایط استریل از جوانه های انتهایی گیاهچه درون شیشه ای جدا و در محیط کشت مخصوص مریستم، کشت داده می شوند و سپس گیاهچه های حاصله، برای وجود ویروس ها مورد آزمون قرار می گیرند. مجری این طرح خاطرنشان کرد: در سالم سازی ارقام و پایه های سیب، استفاده از سایر روش های درمانی به همراه کشت مریستم هم ضروری بود؛ بنابراین در دستیابی به این فناوری از روش های ترموتراپی (گرما درمانی)، رشد گیاه کامل یا کشت های درون شیشه ای در دمای بالا و کیموتراپی (شیمی درمانی) که در آن از مواد شیمیایی مانند ریباورین استفاده می شود هم به همراه کشت مریستم استفاده شد. عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: هم اکنون دانش فنی سالم سازی و تولید ارقام سالم سیب سلطانی شبستر، گلبهار، شربتی، گلدن دلیشز و گالا و پایه های سالم M۹، M۷، MM۱۱۱ و MM۱۰۶ آماده انتقال به شرکت های کشت بافتی بخش خصوصی جهت تکثیر و تولید انبوه است. مجری پروژه های سالم سازی و تولید انبوه ارقام و پایه های سالم سیب و زیتون با اشاره به کشت زیتون در بیشتر از ۸۶ هزار هکتار از اراضی باغی کشور که بیشتر از ۵۵ هزار هکتار آن بارور است، هم اظهار داشت: میزان تولید سالانه زیتون کشور بیشتر از ۱۰۸ هزار تن و میزان عملکرد کشت آبی زیتون در ایران ۲ تن در هکتار است که در مقایسه با بعضی از کشورهای پیشرو همچون آمریکا و مصر که به ترتیب ۱۱ و ۱۰ تن در هکتار برآورد می شود، خیلی کم است. وی خاطرنشان کرد: با عنایت به نیاز کشور در فراهم کردن باغات یکنواخت از نظر ژنتیکی و عاری از هرگونه بیماری که به افزایش قابل توجه سطح زیرکشت و میانگین تولید کشور منتهی می شود، ردیابی ویروس ها در ارقام بومی زیتون به منظور معرفی ارقام عاری از ویروس برای ایجاد باغات سالم در دستور کار قرار گرفت. به قول جعفرخانی کرمانی، ارقام مورد مطالعه در این پروژه، آربکین، تخم کبکی، کنسروالیا، امین، مشکات و دیره است. نتایج ردیابی ویروسی در زیتون نشان داد که درختان زیتون منطقه مورد نمونه برداری (طارم) مشکل آلودگی ویروسی نداشتند و انتظار می رود در سایر مناطق کشور هم همین طور باشد. وی با اشاره به آمادگی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برای واگذاری دانش فنی سالم سازی و پروتکل های ریزازدیادی ارقام و پایه های سالم سیب و زیتون، در مورد مزایا و دستاوردهای اقتصادی تجاری سازی این طرح به کاهش ۴۰ درصدی خسارات باغات سیب کشور، افزایش عملکرد تولید باغات به حدود ۳۲ تن در هکتار (دو برابر میزان کنونی)، کاهش مصرف سم در اثر ایجاد باغات عاری از بیماری و ویروس، سهولت هرس و برداشت مکانیکی در اثر یکنواختی ژنتیکی باغات و هم ایجاد اشتغال در شرکت های کشت بافتی تکثیرکننده پایه ها و ارقام اشاره نمود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب