به بهانه روز ملی هوافضا
از طهرانی مقدم تا ماهواره های بومی روایت ایران در صنعت هوافضا
کارا پیام: ثبت ۲۱ آبان به عنوان «روز ملی هوا ـ فضا» در تقویم رسمی کشور، یادآور راهی است که ایران با تأکید بر دانش بومی و مجاهدت دانشمندان خود، از زمین تا مدار پیموده است؛ مسیری که با تلاش پیشگامانی چون شهید حسن طهرانی مقدم شروع شد و امروز با دستیافتن به فناوری پرتاب و ساخت ماهواره های بومی، نماد اقتدار علمی و استقلال فناورانه کشور در حوزه جهانی به شمار می آید.
به گزارش کارا پیام به نقل از ایسنا، در جلسه ۵۵۴ شورای معین شورایعالی انقلاب فرهنگی، «روز ملی هوا ـ فضا» به تقویم رسمی کشور افزوده شد. در این جلسه؛ مناسبت های جدید پیشنهادی از جانب شورای فرهنگ عمومی برای درج در تقویم رسمی کشور مورد بررسی اعضا قرار گرفت و روز ۲۱ آبان ماه مصادف با سالروز شهادت سرلشکر پاسدار حسن طهرانی مقدم در سال ۱۳۹۰ و همینطور در جهت بزرگداشت یاد و خاطره شهدای عالیقدر هوا - فضا و صنعت موشکی ایران همچون سرلشکر حسن طهرانی مقدم و سرلشکر امیرعلی حاجی زاده به عنوان «روز ملی هوا - فضا» مورد تصویب قرار گرفت.
حسن طهرانی مقدم متولد ۶ آبان ۱۳۳۸ تهران است که در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۹۰ در ملارد به شهادت رسید. او از فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ ایران و عراق بشمار می آمد. آخرین سمت وی، ریاست سازمان جهاد خودکفایی سپاه پاسداران بود. شهید طهرانی مقدم به عنوان یکی از پایه گذاران برنامه موشکی در سپاه پاسداران شناخته می شود. وی در سال ۱۳۹۰ به دنبال حادثه انفجار زاغه مهمات واقع در پادگان مدرس به شهادت رسید.
صنعت هوافضا
صنعت هوافضا یکی از پیچیده ترین و راهبردی ترین حوزه های فناوری در جهان به شمار می رود؛ صنعتی که مرز میان علم، مهندسی و نوآوری را جابه جا کرده و از پژوهش های بنیادی در فیزیک و مواد تا سامانه های پیشرفته ناوبری و هوش مصنوعی را دربر می گیرد.
باآنکه نام «هوافضا» اغلب با پرتاب ماهواره، ساخت هواپیماهای پیشرفته یا ماموریت های فضایی تداعی می شود، اما دستیافته های آن به صورت مستقیم در زندگی روزمره هم جریان دارد. از سامانه های موقعیت یاب جهانی (GPS) و پیشبینی دقیق آب وهوا گرفته تا ارتباطات ماهواره ای، بهینه سازی مصرف سوخت، طراحی خودرو ها و حتی فناوری های پزشکی و کشاورزی دقیق، همگی ریشه در تحقیقات و فناوری های توسعه یافته در این صنعت دارند.
امروزه کشورهایی که در عرصه هوافضا سرمایه گذاری هدفمند دارند، نه فقط به خودکفایی در قسمت حمل و نقل هوایی و دفاعی دست می یابند، بلکه با انتقال دانش و فناوری حاصل از آن به سایر صنایع، موتور محرک اقتصاد دانش بنیان خویش را هم تقویت می کنند. صنعت هوافضا در واقع پلی میان آسمان و زمین است؛ پلی که از دل پژوهش های علمی برخاسته و در خدمت توسعه پایدار، امنیت ملی و رفاه عمومی قرار گرفته است.
مهمترین دستیافته های فضایی بشر
پرواز هوایی و دگرگونی ارتباطات جهانی
اختراع هواپیما، بشر را از محدودیت های جغرافیایی رها کرد و زمان سفر را از ماه ها به ساعت ها کم کرد. این تحول، اقتصاد جهانی، گردش علم و فرهنگ و امدادرسانی در بحران ها را بشدت متحول کرد.
پرتاب ماهواره ها و گسترش فناوری فضایی
با پرتاب اولین ماهواره ها در نیمه قرن بیستم، بشر توانست شبکه ای از داده ها، ارتباطات و ناوبری را ایجاد نماید که امروز پایه خیلی از فناوری های حیاتی است؛ از GPS و پیشبینی دقیق آب وهوا تا ارتباطات بین قاره ای و پایش محیط زیست.
سفر انسان به فضا و آغاز عصر اکتشافات بین سیاره ای
فرود انسان بر ماه در سال ۱۹۶۹ نماد اوج توانایی علمی بشر بود و راه را برای پژوهش های کیهانی، ایستگاه فضایی بین المللی و ماموریت های رباتیک به مریخ و فراتر از آن گشود.
مهم ترین موفقیت صنعت هوافضا «گسترش مرزهای حضور انسان» است؛ از سطح زمین تا مدار زمین و حتی فراسوی آن و همین گسترش، الهام بخش خیلی از پیشرفت های فناورانه در سایر صنایع هم بوده است.
دستاوردهای ایران در صنعت جهانی
در صنعت هوافضا، با اهمیت ترین موفقیت ایران را می توان در رسیدن به توان طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره های بومی با استفاده از پرتابگرهای ساخت داخل دانست؛ دستاوردی که ایران را در شمار معدود کشورهای دارای «زنجیره کامل فناوری فضایی» قرار داده است.
خودکفایی در فناوری پرتابگرها
توسعه خانواده پرتابگرهای «سفیر»، «سیمرغ»، «ذوالجناح» و «قاصد» نشان داد ایران توانسته است به دانش طراحی و ساخت موتورهای سوخت مایع و جامد، سامانه های هدایت و کنترل و فناوری های مرحله بندی پرتابگرها برسد.
ساخت ماهواره های بومی علمی و مخابراتی
از «امید» و «رصد» تا «ناهید»، «پیام»، «ظفر» و «نور»، ایران توانسته است ماهواره هایی را در عرصه های علمی، سنجش از دور، مخابرات و تصویربرداری طراحی کند و در مدار قرار دهد. این ماهواره ها پایه ای برای توسعه خدماتی مانند پایش منابع طبیعی، مدیریت بحران و ارتباطات مستقل ملی هستند.
توسعه زیرساخت های فضایی و تربیت نیروی متخصص
ایجاد پایگاه های پرتاب، مراکز کنترل و ایستگاه های زمینی و همینطور تربیت متخصصان در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، ایران را از مرحله مونتاژ به مرحله «طراحی و تولید مستقل» رسانده است.
مهم ترین موفقیت ایران در صنعت هوافضا، تبدیل شدن به کشوری صاحب چرخه کامل فناوری فضایی از طراحی تا پرتاب و بهره برداری با تأکید بر دانش بومی است.
تصویب «روز ملی هوا ـ فضا» در تقویم رسمی کشور، نه فقط گامی درجهت پاسداشت یاد و راه شهدای این عرصه، بخصوص شهید حسن طهرانی مقدم، بلکه نمادی از اهمیت روبه افزایش صنعت هوافضا در آینده علمی و فناورانه ایران است. این صنعت امروز دیگر صرفا حوزه ای تخصصی و محدود به دفاع یا پرتاب ماهواره نیست، بلکه به یکی از ارکان توسعه ملی و علمی کشور تبدیل گشته است.
تجربه جهانی نشان میدهد که پیشرفت در فناوری های هوافضایی، موتور محرک نوآوری در سایر صنایع هم هست؛ از فناوری های مخابراتی و الکترونیکی گرفته تا مهندسی مواد، انرژی و هوش مصنوعی. ایران با اتکا به توان متخصصان خود، توانسته است مسیر استقلال فناورانه در این زمینه را بپیماید و در زمره کشورهای صاحب چرخه کامل فضایی قرار گیرد.
نام گذاری این روز ملی، علاوه بر ارزش نمادین، می تواند بستری برای توجه بیشتر به آموزش، پژوهش و سرمایه گذاری در فناوری های پیشرفته فضایی باشد؛ فناوری هایی که نقشی اساسی در امنیت، توسعه پایدار و جایگاه علمی کشور در جهان آینده ایفا می کنند.
به طور خلاصه، در این جلسه؛ مناسبت های جدید پیشنهادی از طرف شورای فرهنگ عمومی برای درج در تقویم رسمی کشور مورد بررسی اعضا قرار گرفت و روز ۲۱ آبان ماه مصادف با سالروز شهادت سرلشکر پاسدار حسن طهرانی مقدم در سال ۱۳۹۰ و همین طور در جهت بزرگداشت یاد و خاطره شهدای عالیقدر هوا - فضا و صنعت موشکی ایران همچون سرلشکر حسن طهرانی مقدم و سرلشکر امیرعلی حاجی زاده به عنوان روز ملی هوا - فضا مورد تصویب قرار گرفت. پرتاب ماهواره ها و گسترش فناوری فضایی با پرتاب نخستین ماهواره ها در نیمه قرن بیستم، بشر توانست شبکه ای از داده ها، ارتباطات و ناوبری را ایجاد نماید که امروز پایه بسیاری از فناوری های حیاتی است؛ از GPS و پیش بینی دقیق آب وهوا تا ارتباطات بین قاره ای و پایش محیط زیست. توسعه زیرساخت های فضایی و تربیت نیروی متخصص ایجاد پایگاه های پرتاب، مراکز کنترل و ایستگاههای زمینی و همین طور تربیت متخصصان در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، ایران را از مرحله مونتاژ به مرحله طراحی و تولید مستقل رسانده است.
منبع: كارا پیام
این مطلب کاراپیام را پسندیدین؟
(1)
(0)
مطالب مرتبط جدید کاراپیام
نظرات بینندگان کاراپیام در مورد این مطلب