به گزارش كارا پیام به نقل از ایسنا، به باعث ماده ۲۱ قانون جرایم رایانه ای، كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه كه متشكل از ۱۲ عضو از هر یك از قوای سه گانه است، مسئولیت تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را بر عهده دارند. تارنماهای حاوی مصادیق مجرمانه، با استفاده از گزارشات مردمی، واحدهای رصد فضای مجازی و رباتهای هوشمند شناسایی و به كارشناسان مربوطه جهت بررسی ارجاع می گردد. سپس نظر كارشناسی نهادهای عضو كارگروه در هر مبحث با عنایت به تخصص آن نهاد دریافت و جمع بندی نظرات به دبیرخانه كارگروه تعیین مصادیق واصل شده سپس تارنماهای رصدشده توسط كارشناسان حقوقی از حیث تطابق با قوانین كشور بررسی و بر این اساس اقدام می گردد.
عناوین مصادیقی كه از نظر كارگروه، مجرمانه تشخیص داده شده اند در فهرستی بصورت عمومی منتشر و چنانچه تغییراتی در این فهرست به تصویب برسد، با استفاده از دبیرخانه كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و پایگاه اطلاع رسانی كارگروه به اطلاع عموم می رسد. ثبت در ساماندهی الزامی نیست و هیچ تارنمایی صرفاً به علت عدم ثبت در ستاد ساماندهی پایگاه های اینترنتی ایرانی فیلتر نمی شود.
این سوال همواره از جانب كاربران مطرح بوده كه آیا نمی شود پیش از فیلتر به مدیر سایت اطلاع داده شود تا خودش محتوای غیرمجاز را حذف كند و سایتش فیلتر نشود؟ در پاسخ باید گفت درصورتیكه امكان تماس با مدیر تارنما وجود داشته باشد، تلاش می گردد پیش از پالایش به مدیر تارنمای مربوطه اطلاع داده شود. ازاین رو بر مبنای مصوبه كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، به كلیه تارنماهایی كه اطلاعات تماس خویش را در سامانه ستاد ساماندهی پایگاه های اینترنتی وزارت ارشاد به ثبت برسانند چنین تسهیلاتی درنظر گرفته می گردد.
بطوریكه با ثبت نهایی تارنما در پایگاه ستاد ساماندهی، درصورتیكه محتوای مجرمانه در تارنمای ثبت شده یافت شود ابتدا به مسئول آن تارنما اخطار و تذكری مبنی بر حذف آن محتوا با استفاده از ایمیل به پست الكترونیكی مدیر تارنما ارسال می گردد. در صورتیكه مدیر تارنمای مربوطه در زمان كوتاهی اقدام به رفع اثر و حذف محتوای مجرمانه كند، هیچگونه اقدامی درمورد فیلتر یا مسدودسازی آن انجام نخواهد شد. اما چنانچه مدیر تارنما به تذكر ارسالی بی توجهی كرده و از حذف محتوای مجرمانه امتناع كند، تارنمای مذكور فیلتر می گردد. البته در مواردی كه دستور مقام قضایی رسیدگی كننده به پرونده مبنی بر فیلتر تارنما صادر شده باشد یا تشخیص داده شود كه فعالیت سایت اساسا مجرمانه بوده (مانند سایت های فیلترشكن و... )، و مدیر سایت تعمدا به انتشار محتوای مجرمانه اقدام كرده است آن تارنما بدون تذكر فیلتر می گردد.
تارنماها به استناد چه قانونی فیلتر می شوند؟
تارنماها به استناد فهرست مصادیق محتوای مجرمانه مبحث ماده ی ۲۱ قانون جرائم رایانه ای و یا دستور مقام قضایی فیلتر می شوند. این فهرست چكیده و احصا شده از قوانین مدون كشو مانند قانون مجازات اسلامی، قانون مطبوعات، قانون جرائم رایانه ای و... است كه در بندهای هشتگانه آن، به مواد قانونی مورد استناد اشاره شده است.
چگونه تارنمای خویش را رفع فیلتر كنیم ؟
در پرتال خدمات الكترونیك كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بخش مخصوصی جهت رسیدگی به درخواست رفع فیلتر و شكایات مردمی به نشانی rafefilter. internet. ir طراحی شده است كه می توان با استفاده از فرم بر خط قرار گرفته شده در این نشانی درخواست خویش را به كارگروه ارسال كرد.
در این سامانه به دو گروه درخواست رسیدگی می شود؛ گروه اول درخواست مدیران تارنماهای اینترنتی است. این اشخاص می توانند بعنوان مدیر سایت، درخواست رفع فیلتر و شكایت خویش را به كارگروه تعیین مصادیق اعلام كنند و به جهت اینكه مشخص شود كه آیا واقعا مدیر سایت مورد نظر هستند یا خیر، ابتدا باید سایت خویش را در ستاد ساماندهی پایگاه های ایرانی به ثبت رسانده و سپس با شناسه كاربری و كلمه عبوری كه در ساماندهی به ثبت رسیده است درخواست رفع فیلتر تارنمای خویش را ثبت می كنند.
گروه دوم در مورد پایگاه های عمومی خارجی است كه ممكن است از سوی مدیر آن سایت خارجی درخواست رفع فیلتری مطرح نباشد، اما كاربران ایرانی به دلایلی ممكن است نیازضروری به اطلاعات و محتوای مندرج در آن تارنما داشته باشند. در چنین مواردی شهروندان می توانند بعنوان كاربر (استفاده كننده) سایت فیلتر شده، درخواست رفع فیلتر تارنمای مورد نظر را با استفاده از درگاه مذكور مطرح كنند.
در ادامه مدیران تارنماهای فیلتر شده می توانند با همان شناسه كاربری و رمز عبور خود، وضعیت درخواست رفع فیلتر خویش را پیگیری كنند در اینصورت بعد از استعلام از نهادهای مربوطه عضو كارگروه و كسب موافقت اولیه، نمونه هایی از مصادیق مجرمانه موجود در تارنمای متخلف به مدیر سایت اعلام می گردد و مدیر سایت نسبت به حذف آنها و سایر موارد مشابه اقدام می كند. در صورت تایید حذف كلیه موارد مجرمانه، مدیر تارنما فرم تعهدنامه مربوطه (مبنی بر تعهد به نظارت بیشتر بر تارنمای خود) را بصورت الكترونیكی تكمیل و امضا می كند و بعد از این مرحله تارنمای مذكور رفع فیلتر می گردد.
در درگاه خدمات الكترونیك كارگروه بخش مخصوصی جهت رسیدگی به درخواست معرفی تارنما در پیوندها بوجود آمده است افراد متقاضی می توانند با استفاده از این نشانی با مطالعه ضوابط و شرایط مندرج در این بخش، درخواست معرفی سایت خویش را مطرح كنند. این درخواست ها توسط كارشناسان مربوطه بررسی شده و در صورتی كه سایت مذكور حائز امتیازات لازم گردد، در دسته بندی مربوطه بر روی پایگاه پیوندها به عنوان سایت مفید به مردم معرفی می گردد.
آیا نهاد یا سازمانی می تواند بدون اجازه كارگروه دستور فیلتر یا مسدودسازی صادر كند؟
طبق اطلاعات سایت تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بر مبنای مواد ۲۱ تا ۲۳ قانون جرائم رایانه ای كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه جهت هماهنگی نهادهای مختلف در انجام مأموریت های قانونی و با حضور نمایندگان این نهادها تشكیل شده است. بنابراین هرگونه دستوری مبنی بر فیلتر، مسدودسازی و یا هر اقدام قانونی دیگری در زمینه ی جرائم رایانه ای با استفاده از این كارگروه اعلام خواهد شد.
البته چنانچه شكایت خصوصی از تارنمایی در یكی از محاكم یا مراجع قضایی مطرح گردد، مقام قضایی رسیدگی كننده به پرونده هم می تواند دستور پالایش یا مسدودسازی تارنمای مربوطه را صادر كند. بجهت تولید هماهنگی، اغلب این دستورات هم با استفاده از دبیرخانه كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه كه در دادستانی كل كشور مستقر است، ابلاغ می گردند.
طبق اصل ۳۵ قانون اساسی، حكم به مجازات و اجرای آن باید تنها با استفاده از دادگاه صالح و به باعث قانون باشد. از طرفی برپایه تبصره ۲ ماده ۲۲ قانون جرایم رایانه ای، پالایش محتوای مجرمانه مبحث شكایت خصوصی صرفا با دستور مقام قضایی رسیدگی كننده به پرونده انجام خواهد شد و كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مجاز به رسیدگی به دعاوی خصوصی افراد نیست. بنابراین افراد در این گونه موارد می توانند با استفاده از دادگاهها و دادسراهای سراسر كشور و یا بطور خاص با استفاده از دادسرای ویژه جرایم رایانه ای اقدام كنند.
بنا براعلام بطور قطع یكی از اصلی ترین منابع نظارتی كارگروه، گزارشات مردمی است. در سالهای گذشته تعداد زیادی گزارش مردمی درمورد مشاهده محتوای مجرمانه با استفاده از پست الكترونیكی و یا بخش گزارش سایت پیوندها به دبیرخانه كارگروه واصل شده است و این مورد مبین نقش ارزشمند و قابل تقدیر مردم در سالم سازی فضای مجازی می باشد. درحال حاضر هم شهروندان می توانند با استفاده از بخش درخواست فیلتر درگاه خدمات الكترونیكی كارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، ضمن مشخص كردن مبحث جرم، نشانی تارنماهای غیر مجازی كه مشاهده كرده اند را به دبیرخانه كارگروه گزارش كنند. این گزارشات توسط كارشناسان مربوطه بررسی شده و سپس مراحل چندگانه كارشناسی را طی می كند و در صورتیكه در تمامی مراحل تایید شود، تارنمای مورد نظر پالایش خواهد شد.