مركز پژوهش های مجلس بررسی كرد؛
پیشبینی روندهای آینده فناوری تا 20 سال آینده
به گزارش کارا پیام، برپایه پیشبینی موسسات معتبر بین المللی، فناوری های دیجیتالی، فناوری های زیستی و فناوری های در رابطه با انرژی و حمل و نقل هوشمند مهم ترین روندهای آینده فناوری تا ۲۰ سال آینده هستند.
به گزارش کارا پیام به نقل از مهر، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی رصد تحولات فناوری در آینده از نگاه مؤسسات بین المللی (مکنزی، گارتنر، امپریال کالج لندن و مجمع جهانی اقتصاد) را بررسی و در آن به روندهای آتی فناوری و دسته بندی کلان روندهای فناوری برگرفته از پیشبینی های مؤسسات معتبر بین المللی در بیست سال آینده اشاره نموده است. نتایج بررسی کلان روندهای آتی فناوری پیشبینی شده توسط چهار مؤسسه معتبر بین المللی مکنزی، گارتنر، امپریال کالج لندن و مجمع جهانی اقتصاد نشان داده است فناوری های دیجیتالی با تمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری های کوانتومی، فناوری های زیستی و فناوری های در رابطه با انرژی و حمل و نقل هوشمند، تحول قابل توجهی در حوزه های مربوطه ایجاد خواهد نمود. فناوری های پیشبینی شده توسط شرکت مکنزی این شرکت از راه بررسی اختراعات، پژوهش ها، اخبار، جست وجوهای پتنت در گوگل، رصد میزان سرمایه گذاری ها و استعدادهای مورد نیاز هر حوزه، کلان روند حوزه فناوری را در گزارش اخیر خود شناسایی کرده که در چهار دسته؛ فناوری های دیجیتال، فناوری های زیستی، فناوری های هوشمندسازی صنایع (با تمرکز بر حمل و نقل) و فناوری های در رابطه با انرژی قابل دسته بندی هستند. فناوری های مصداقی هر دسته برپایه پیشبینی مکنزی به شرح زیر است: دسته اصلی فناوری زیردسته فناوری کلان روندها انواع فناوری های دیجیتالی فناوری های ارتباطات و فناوری اطلاعات اتصال پیشرفته (رایانش ابری- اینترنت اشیا- نسل پنجم ارتباطات) هوش مصنوعی کاربردی ابر و محاسبات لبه فناوری های زیستی فناوری های زیستی آینده مهندسی زیستی (کشاورزی و غذا - سلامت و پزشکی) انواع فناوری های دیجیتالی فناوری های دیجیتالی معماری ها و هویت دیجیتالی قابل اعتماد توسعه نسل جدید نرم افزار صنعتی سازی یادگیری ماشینی فناوری های هوشمندسازی صنایع فناوری های فضا آینده فناوری های فضا فناوری های حمل و نقل جابه جایی (خودروهای خودران، خودرو های برقی) فناوری های در رابطه با انرژی فناوری های انرژی برقی سازی و تجدیدپذیرها فناوری های نوپدید
انرژی فناوری های در رابطه با تغییرات جوی و آب و هوا فراتر از برقی سازی و تجدیدپذیر انواع فناوری های دیجیتالی فناوری های نوپدید دیجیتالی هوش مصنوعی مولد وب ۳ فناوری های حقیقت فراگیر فناوری های کوانتومی ارزش اقتصادی قابلیت های هوش مصنوعی کاربردی در پژوهش های مکنزی، بین ۱۷-۲۶ تریلیون دلار تخمین زده شده و سهم شرکت هایی که به دنبال این ارزش اقتصادی هستند، رو به افزایش است. در بررسی سالیانه مکنزی متمرکز بر هوش مصنوعی نشان داده شده که سهم سازمان هایی که هوش مصنوعی را پیاده سازی کرده اند در سال ۲۰۱۷ معادل ۲۰ درصد بود، اما این میزان در سال ۲۰۲۲ به بیشتر از دو برابر، به ۵۰ درصد رسیده است. از این رو بالاترین نرخ پذیرش طبق بررسی های مکنزی در زمینه هوش مصنوعی کاربردی بوده (امتیاز ۴ از ۵) و از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ هوش مصنوعی کاربردی در گزارش روندهای فناوری توسط این مؤسسه، بالاترین امتیاز نوآوری را در بین تمام رشته های مورد مطالعه از آن خود کرده است. برپایه گزارش های مکنزی، قابلیت رسوخ فناوری های هوش مصنوعی در همه حوزه ها از قبیل هوافضا و صنایع دفاعی، کشاورزی، خودروسازی و مونتاژ، هواپیمایی، سفر و تدارکات، مواد شیمیایی، ساخت و ساز و مصالح ساختمانی، بسته بندی کالاهای مصرفی، آموزش، برق و قدرت، گاز طبیعی و تجهیزات آن، خدمات مالی، سیستم های خدمات بهداشت و درمان، فناوری اطلاعات و الکترونیک، رسانه و سرگرمی، فلزات و معدن، نفت و گاز، داروسازی و محصولات پزشکی، بخشهای عمومی و اجتماعی، سبب بالا رفتن امتیاز نرخ پذیرش آن شده است. فناوری های زیستی، فضا، حمل و نقل و انرژی هم در کنار فناوری های دیجیتالی جزء روندهای آتی ساز شناسایی شده اند. امپریال کالج لندن مؤسسه امپریال کالج لندن در رصد و پیشبینی کلان روندهای حوزه فناوری های نو قدمت طولانی دارد. امپریال کالج یک بازه زمانی بیست ساله را برای روندهای فناورانه در نظر گرفته و برای این بازه زمانی، مبتنی بر ترکیب دو مؤلفه اصلی و پیشران شامل نقش الگوهای محاسباتی و انرژی بر آینده فناوری ها و فناوری های در رابطه با انرژی، سناریوهایی را در نظر می گیرد و برپایه آن روند فناوری های آتی را پیشبینی می کند. پیش بینی های امپریال کالج درمورد روندهای فناوری تا سال ۲۰۴۱ دسته فناوری / سناریو همگرایی خودگردانی کوانتوم ناشناختگی محاسبات کلاسیک ابر و هوش مصنوعی محاسبات جدید برپایه فناوری های کوانتومی و همگرایی با فناوری های هوش مصنوعی انرژی های مرسوم انرژی های نوین انرژی های مرسوم انرژی های نوین فناوری های دیجیتالی ارتباطات فراتر از نسل پنجم، معماری های نوین الکترونیکی، لبه فراگیر هوش مصنوعی، اینترنت داده های کوچک، هوش ازدحام، شبکه های خودنگهدارنده (SSN) ارتباطات غیرقابل هک، شبیهسازی بازار مالی، رمزنگاری کوانتومی، کامپیوتر های کوانتومی، اطلاعات کوانتومی، ابر کوانتومی، سیستم های جدید جی پی اس، شبکه های موبایلی کوانتومی، محاسبات توزیع کوانتومی، اینترنت کوانتومی، کامپیوتر های کوانتومی، دوقلوهای دیجیتالی زمین، سنجش سیاره ای، مدلسازی شبکه هوشمند زمین فناوری های زیستی درمان بدون دارو، اینترنت بیونانو اشیا، سیستم های بی سی آی و پزشکی بیوالکترونیک، الکترونیک بدون سم، محیط اتری، محیط های شناختی و سطوح، واکنش های شیمیایی جدید و بهینه، کشف مواد شیمیایی جدید کشاورزی، طراحی آزمایشات فراتر از توان بشر، روش دایال-آپ مولکولی در ساخت داروها (سنتز داروها با فرایندهای جدید، ) علم برتر، بارگذاری شناختی آزمون و خطاهای تجربی، ماشین های بیولوژیکی برتر توسعه دارویی، کود پاک، توزیع منابع در مقیاس سیاره ای، زمین بعنوان یک ابرساختار به هم پیوسته زنده و سنسور فناوری های هوشمندسازی صنایع دستگاههای بدون باتری، بدون سیم و بدون احتیاج به نگهداری، زنجیره تأمین کاملا خودکار نسل پنجم صنعتی، نسل پنج صنعتی، کاهش مقیاس زمانی اکتشاف و حقیقی سازی مواد جدید پهپاد کوانتومی، کشف مواد الکترونیکی جدید، طراحی باتری های برتر، کنترل ترافیک فناوری های در رابطه با انرژی انتقال برق بی سیم، انتقال و تقسیم انرژی میان اشیا، ادغام شبکه های انرژی با شبکه های مخابراتی (تلکام، ) همگرایی محاسباتی، حس گری، بومی سازی و انتقال انرژی، کوچکسازی (هایپر مینیاتوری) دستگاههای برقی برپایه قانون مور، شیمی و علم بهینه مواد، پایدار و کارآمدی انرژی بهینه سازی شبکه های بزرگ مقیاس انرژی، انرژی همجوشی، انرژی های پایدار و پاک برای محاسبات جدید بدین سان برپایه سناریوهای امپریال کالج چنین پیشبینی می شود که در حوزه انرژی، اشتراک گذاری بی حد و مرز انرژی تا سال ۲۰۴۱ رخ خواهد داد. انرژی در شبکه های هوشمند به هم پیوسته در سطح جهان توزیع می شود. سیم های بلند برق برای اتصال کشورها به یک شبکه برق مشترک ایجاد می شود. شبکه های انرژی بازطراحی می شوند و از توزیع یک طرفه به مدل بهینه تر جریان انرژی دوطرفه (ورودی و خروجی) مبدل خواهد شد. این تغییر شبکه، تقاضای برق در زمان پیک و کمبود برق را تأمین می کند. در حوزه محاسباتی هم محاسبات یک بار مصرف و انرژی زیادی توسط فناوری به جهان تحمیل می شود. در بیست سال آتی محاسبات به بلوغ خود می رسد و محاسبات کوانتومی به پیشرفت های زیادی نائل آمده و رآکتورهای همجوشی پایداری بیشتری برای تأمین انرژی خواهند داشت. در واقع، فشارهای ناشی از تغییرات آب و هوا سبب ایجاد محرکی می شود تا شرکتهای خصوصی برای توسعه انرژی همجوشی سرمایه گزاری نموده و شرایطی را ایجاد کنند تا این انرژی در سراسر دنیا تجاری شود. در این زمان است که فناوری آن ارزان و قابل رقابت با فناوری های انرژی های تجدیدپذیر می شود. در این دوران انرژی نامحدود و ایمن برای کل جهان مهیاست، اما آلایندگی ناشی از تولید انرژی از گذشته باقی مانده است. در کنار توسعه روش های محاسباتی کلاسیک و جدید و همگرایی فناوری های مرتبط، قدرت هوش مصنوعی هم بشدت افزایش خواهد یافت. فناوری های نوپدید از دیدگاه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) مجمع جهانی اقتصاد برای گزینش ۱۰ فناوری نوپدید از میان ۹۵ فناوری معتبر شناسایی شده و برگزاری جلسات تخصصی هر حوزه از ژانویه تا فوریه ۲۰۲۳ به دسته بندی و رتبه بندی فناوری ها پرداختند. در این گزارش از یافته های پژوهشی ۹۰ متخصص از ۲۰ کشور جهان بهره گرفته شده است. دسته بندی کلان روندهای مجمع جهانی اقتصاد دسته فناوری در کلان روندها مصادیق فناوری فناوری های دیجیتالی هوش مصنوعی هوش مصنوعی مولد محاسبات پایدار فناوری های زیستی (پزشکی-سلامت-کشاورزی) باتری های انعطاف پذیر و تاشو فاژهای طراح متاورس ویژه سلامت روان سنسورهای پوشش گیاهی اومیکس فضایی مراقبت های بهداشتی و درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی الکترونیک شبکه عصبی منعطف فناوری های هوشمندسازی صنایع سوخت پایدار هوانوردی فناوری های در رابطه با انرژی محاسبات پایدار سوخت پایدار هوانوردی باتری های منعطف با قابلیت تاشوندگی: پیشبینی شده با توسعه این فناوری بین سال های ۲۰۲۲-۲۰۲۷ رشد بازار آن به بیشتر از ۲۴۰.۴۷ میلیون دلار خواهد رسید. هوش مصنوعی مولد: نمونه کنونی توسعه جی پی تی خودکار از این نوع فناوری است. با نظارت و مهار درست و به جای این فناوری، شرایط برای ظهور خلاقیت، فراهم می شود و می تواند
با گسترش و گذر از مرزهای دانش، بعنوان رقیبی چالش برانگیز نسبت به روش های رایج تفکر مطرح باشد. فناوری سوخت پایدار هوانوردی: میزان تقاضا برای فناوری سوخت پایدار هوانوردی در صورت توسعه آن تا سال ۲۰۴۰ به ۱۳-۱۵ درصد خواهد شد و این در صورتی امکان پذیر خواهد بود که راهبردهای کاهش انتشار دی اکسید کربن تا سال ۲۰۵۰ با شدت و اهمیت ویژه ای دنبال شود. فناوری فاژهای طراح: این فناوری ها هم به تحولات نوین حوزه های زیستی مربوط می شوند. پیشرفت های اخیر حوزه میکروبیوم با هدف افزایش بهره وری کشاورزی و بهبود و رفاه انسان درحال وقوع است. تابحال سه فاز، بعنوان خوراک طراحی شده و از آن در تولید مکمل های تقویت رشد دام و درمان برخی بیماری های گیاهی به منظور از بین بردن باکتری های مضر زنجیره تأمین موادغذایی در جهت راهبرد «یکپارچگی سلامت» سازمان بهداشت جهانی استفاده می شود. فناوری متاورس ویژه سلامت روان: توسعه این فناوری نه تنها برای بیماران مناسب می باشد، بلکه با توسعه آن میتوان به برنامه های کاربردی و ضروری در فضای متحول مجازی دست یافت. حسگرهای پوشش گیاهی: فناوری سنسورهای پوشش گیاهی، انقلابی را در عرصه تولید و مدیریت حوزه کشاورزی ایجاد خواهد نمود تا با بهینه تر شدن فرآیند تولید، ضایعات و اثرات زیست محیطی کشاورزی به حداقل برسد تا در تأمین امنیت غذایی جمعیت روبه رشد جهان کمک کننده باشد. فناوری اومیکس فضایی: انواع بیماری های عفونی با فناوری اومیکس فضایی قابل بررسی و درمان می شود. ارزش این فناوری در بازار طی سال ۲۰۲۱ معادل ۲۳۲ میلیون دلار بود که پیشبینی می شود تا سال ۲۰۳۰ به ۵۸۷ میلیون دلار افزایش یابد. الکترونیک شبکه عصبی منعطف: با توسعه این فناوری رابطه واقعی مغز با هوش مصنوعی توسعه می یابد؛ گرچه با ظهور این گونه فناوری ها ملاحظات در رابطه با مسائل اخلاقی آن باید در نظر گرفته شود. محاسبات پایدار: توسعه این فناوری ها در مقایسه با سایر فناوری های شناسایی شده توسط مجمع جهانی اقتصاد، بیشترین تاثیر را در سلامت، رفاه، تساوی حقوق، حفظ محیط زیست و توسعه صنعتی نشان داده است. مراقبت های بهداشتی و درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی: گسترش برنامه ها و نرم افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای ارتقای سلامت در جهان با شدت بیشتری پیش می رود و انتظار می رود در سه تا پنج سال آینده هم شرکتها و صنایع فعال در این عرصه و هم مردم از این تکنولوژی منتفع شوند. شرکت گارتنر شرکت گارتنر، شرکتی پژوهشی- مشاوره ای است که با بودجه ای به ارزش ۵ میلیارد دلار با بیشتر از ۲۵۰۰ پژوهشگر و مشاور متخصص به عرضه خدمات مشاوره ای و محصولات پژوهشی می پردازد. عمده فعالیتهای این شرکت در سه بخش الف) تحقیق و پژوهش، ب) کنفرانس ها و ج) مشاوره ها طبقه بندی می شود. کلان روند پیشبینی شده گارتنر ۲۰۲۴ درمورد فناورهای راهبردی ۱. هوش مصنوعی بعنوان شریک تجاری: اعتماد به هوش مصنوعی، مدیریت ریسک و ایمنی ۲. پدافند: مدیریت مستمر مواجهه با تهدید ۳. پشتیبانی از آینده: فناوری پایدار ۴. توسعه دهنده محورهای خویش یار: پلت فرم (بن سازه) مهندسی ۵. تسریع در ایجاد: توسعه بیشتر هوش مصنوعی ۶. ویژه سازی کار ویژه سازی شده: بسترهای ابری صنعتی ۷. تصمیم گیری بهینه: برنامه های هوشمند ۸. قدرت و مسؤولیت: هوش مصنوعی مولد دمکراتیک شده ۹. فشار بر پیشگامان: افزایش نیروی کار مجهز به پیشرفته ترین فناوری های ارتباطی و تولیدی ۱۰. خریداران رمزارزی: خریداران ماشینی همانطور که در کلان روندهای فوق مشهود است نقش هوش مصنوعی بسیار پررنگ و با جامعیت بیشتر در نظر گرفته شده است و دسترسی شرکت ها به اهداف خود در حوزه های مختلف با ورود هوش مصنوعی و بهره گیری از فناوری های آن افزایش خواهد یافت. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در نتیجه گیری از روندهای آینده فناوری یادآور شده است امروزه شرکت ها و مؤسسات بزرگ جهان به منظور هدایت تصمیم گیران حوزه فناوری، با استفاده از ابزارهای مختلف به ارزیابی، تحلیل و بررسی فناوری های پژوهشی می پردازند و نتایج آن هرساله در معرفی کلان روندهای حوزه فناوری عرضه می شود. مطالعه کلان روندهای پیشبینی شده توسط این چهار نهاد نشان داده است هرچند شیوه های شناسایی و دسته بندی فناوری ها برپایه مؤلفه های لزوماً یکسان یا مشابهی صورت نمی گیرد، اما مبتنی بر چند فرض اصلی است که عبارتند از: پیشران های اصلی در شکل گیری روندها و تحولات آتی فناوری ها * توسعه پایدار (با تمرکز بر انرژی): مبحث انرژی به لحاظ افزایش روز افزون احتیاج به انرژی و لزوم تأمین آن از راه منابع جدید، جدی شدن چالش تغییرات آب و هوایی، ضرورت بهینه سازی مصرف و حرکت به سمت کم مصرف شدن انرژی توسط صنایع یکی از مسائل کلیدی آینده است. در این راه معمولا بر توسعه فناوری هایی تمرکز می شود که با هدف پایداری و کاهش اثرات جبران ناپذیر زیست محیطی به کار می رود. فناوری های در رابطه با انرژی های تجدیدپذیر، مدیریت پسماندها و رفع چالش های در رابطه با حمل و نقل و سازگاری آن با محیط زیست در اولویت قرار می گیرد. * تحول دیجیتال: در این فرضیه، جهان آینده بشدت تحت تاثیر تحولات دیجیتالی و محاسباتی خواهد بود. ازاین رو فناوری های منتسب به آن از قبیل محاسبات ابر و لبه، هوش مصنوعی بخصوص هوش مصنوعی مولد، اینترنت اشیا و تحلیل و بررسی داده های عظیم، رباتیک، گسترش اتوماسیون در قسمت های مختلف و فناوری های کوانتوم همچون آنهاست. * انقلاب در مراقبت های بهداشتی و سلامت: در این رویکرد به توسعه فناوری های در رابطه با سیستم های مراقبت های بهداشتی تاکید می شود و دسترسی سراسر دنیا به نظام کارآمد بهداشت و سلامت را هدف قرار می دهد. پیشرفت های علمی و فناوری در مورد پزشکی از راه دور، پزشک خصوصی، پزشکی رباتیک و نظارت از راه دور بیماران، مهندسی ژنتیک نوین و سایر فناوری های زیستی با تمرکز بر تأمین غذا و حفظ تنوع زیستی در زمره این فناوری ها و نوآوری ها به حساب می آید. * هوشمندسازی (با تمرکز بر صنایع): در این رویکرد توسعه فناوری ها مبتنی بر هوشمندسازی صنایع و ایجاد تحولات جدی در عملکرد آن صنایع است که بیشترین اثرگذاری را بر جامعه و حاکمیت داشته باشند. بر طبق این پیشران ها، تحولات فناوری در چهار حوزه دیجیتال، زیستی، هوشمندسازی صنایع و انرژی قابل رصد خواهند بود. در واقع رصد روندهای فناوری حاکی از اهمیت آن در ایجاد تحول در حوزه های سلامت و بهداشت، انرژی، صنعت و حمل و نقل هوشمند است که فناوری های دیجیتالی با تمرکز بر هوش مصنوعی نقش پررنگی ایفا می کند.
منبع: كارا پیام
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب